DUVAR RESİMLERİ RESTORASYON VE KONSERVASYONU

Uygulamalarda kullanılan Hidrolik Kireç harcı yapılırken de harçta kullanılacak malzemelerin dozajına dikkat edilmiştir. Harç hazırlanırken 1 ölçü Hidrolik kireç ile, harç uygulanacak yüzeyin özelliğine göre seçilecek suya dayanıklı tüf kaya tozu, yöreden elde edilen kum veya ponza tozunun deği­şik kombinasyonlarıyla oluşturulacak karışımdan üç ölçü kullanılmasına dikkat edilmiştir.Yapısal sağlamlaştırma çalışmaları esnasında dikkat edi­len en önemli nokta, çalışmalar sırasında 1964 yılında Venedik’te toplanan kongrede alınan “Anıtların ve Sitlerin Muhafaza ve Restorasyonu” konulu konferansta alman kararlarla ilan edilen restorasyon ilke­lerine uygun yürütülmesi ve yüzyıllar öncesinden günü­müze kadar gelen Kültür ve Tabiat Varlıklarının özüne müdahale etmemektir.Bu çalışmalarla Barbara ve Elmalı Kilisenin içinde bulunduğu peribacasmın üst yapısında sağlamlaştırma çalışması tamamlanarak peribacasmın kaya cidarı yakla­şık 25 cm. daha kalınlaştırılarak 40-50cm dolayına çıka­rılmıştır. Bütün bu çalışmalar yapılırken aynı zamanda kaya yüzeyinde yer alan ve özellikle Elmalı Kilisenin su alarak duvar resimlerinin bozulmasına yol açan doğal kaya çatlakları da kapatılarak, kilisenin su alması önlen­miştir. Elmalı Kilisenin üst yapısı sağlamlaştırıldıktan sonra batısında yer alan vadi yamaçlarının aşınması sonucu, peribacasmın göçme tehlikesi arz eden bu bölümüne ihata duvarı örülerek hem peribacasmın sağlamlaştırıl-masına çalışılmış, hem de kilisenin orijinal kapısından giriş sağlanmıştır. Ayrıca ihata duvan üzerinde yapılan merdivenle de Barbara Kiliseye vadi tarafından geçiş imkanı sağlanmıştır.Barbara ve Elmalı Kilise’de yapılan uygulamaların bir benzeri de St. Basil ve St. Catherine Şapellerinde yapıl­dı. St. Basil Kilisesi üzerindeki kaya kütlesindeki incelme de Barbara ve Elmalı Kilise örneğinde olduğu gibi taş kaplanarak üzeri hidrolik kireç harcı ile sıvanmıştır. Aynı uygulama St. Catherine Şapelinde de tekrarlanmıştır.
Göreme’nin, 1985 yılında Dünya Kültür Mirasına
kabulünden sonra kurtarma kampanyaları başlatılan, ancak yıllar geçmesine karşın kurtarma yöntemleri belir­lenemeyen El Nazar Kilisesi’nde ilk kurtarma çalışma­larına, 1991 yılında kilisenin kriptasmm sarnıç olarak kullanılmasından dolayı nemlenerek aşınıp direncini kaybeden bölümlerinin taş duvarla kapatılması ile baş­lanmıştır. 1993 yılında Kültür Bakanlığınca gideri ören yeri gelirlerinden karşılanan çelik örtü ile üstü kapatı­larak doğanın yapacağı tahribatların önüne geçilmeye çalışılmıştır. İstanbul Teknik Üniversitesince 1993 yılında yapılan teknik çalışma ile de kurtarma yöntemleri tespit edilmeye çalışılarak, Bakanlığımızca bölgede uygulanan yönteme yakın bir teknikle kurtarılabileceği bir raporla Kültür Bakanlığına iletilmiştir. Bu rapor da göz önüne alınarak, işin tekniğine uygun bir biçimde yapılabilme­si için, 1997 yılında kilisenin restorasyon işi, Arkeolog Restoratör T. Rıdvan İŞLER’e ihale edilerek yapımı­na başlanılmıştır. Bir yıl süren çalışmalar sonucunda kilisenin yapısal koruma ve duvar resmi restorasyonu yapılarak koruma altına alınmıştır. 2000 yılında kilisenin restorasyonu tamamlanarak ziyarete açılmıştır.
El Nazar Kilisesindeki Restorasyon uygulaması, örnek restorasyon projesi olarak Almanya’nın Frankfurt Şehrinde düzenlenen EXPO 2000 Fuarında, “Kültürel Mirasın Korunması, Akdeniz Ülkelerinden 20 Örnek” adı altında sergilenmiştir.

Gülşehir St. Jean Kilisesi