Çanakkale'deki Osmanlı Kaleleri
Kırmızı noktalar Türk şehitlikleri
Siyah noktalar yabancı şehitlikler
Tarihin bütün uygarlıkları için stratejik önem taşıyan Çanakkale'de, 25 kale bulunuyor. Özellikle denizden gelecek saldırıları önlemek amacıyla boğazın iki yanına inşa edilen
Kilitbahir ve
Çimenlik kaleleri, ilk günkü gibi dimdik ayakta duruyor.
Çanakkale'de, özellikleri ve mimari yapılarıyla ön plana çıkan kaleler şunlardır:
Kilitbahir Kalesi
Fatih Sultan Mehmet tarafından 1452 yılında yaptırılan kale, 1551 yılında Kanuni Sultan Süleyman döneminde onarıldı.
Kale daha sonra, Sultan Abdülaziz tarafından restore edildi ve top takviyesi yapıldı. Dış duvarları 2 m genişliğinde, 500 m uzunluğunda ve 4 m yüksekliğinde olan kale, Çanakkale Boğazı'ndaki en önemli tarihi mimari yapılar arasında bulunuyor.
Çimenlik Kalesi
Çimenlik Kalesi (Kale-i Sultaniye) ve karşısında Yonca Kale (Kilitbahir Kalesi) - Eceabat
Çimenlik Kalesi, 1452'de Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırıldı. İstanbul'un fethinden önce yapımına başlanan kalenin inşaatı, 93 gün gibi kısa bir sürede, 1000 işçiyle tamamlandı.
Dış kalenin duvarları ortalama 5 metre kalınlığında, iç kalenin eni 29 metre , boyu 44 metre yüksekliği ise 22 metredir.
Kanuni Sultan Süleyman tarafından, 1551 yılında etrafı büyük surlarla çevrilen ve boğazın en dar yerinde bulunan kale, daha sonraki yıllarda Sultan Abdülaziz tarafından tamir ettirildi. Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanlığı idaresindeki kale, Çanakkale Savaşları malzemelerinin sergilendiği açık hava müzesiyle çok sayıda yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği bir merkez haline geldi.
Seddülbahir Kalesi
1659 yılında IV. Mehmet döneminde Mimar Mustafa Ağa tarafından yapıldı. Kale yapımı için Valide Hatice Sultan gerekli parayı verince, Seddülbahir Kalesi'ne "Kale-i Sultaniye" ismi verildi. Koç Topluluğu, yıllara meydan okuyan ve Gelibolu Yarımadası'ndaki Seddülbahir köyünde yer alan bu kaleyi, "Deniz Muharebeleri Tanıtım Merkezi"ne dönüştürmek üzere "Seddülbahir Kalesi Onarım Projesi"ni üstlendi.
Gelibolu Kalesi
Evliya Çelebi'nin
Seyahatnamesi'nde anlattığına göre, Rumeli kıyısında bulunan Gelibolu Kalesi, 6 köşeli dik ve kesik kayalar üzerine kuruldu. 70 kulesi bulunan kale içinde, 300'e yakın tek katlı ve iki katlı asker evleri, ayrıca kethüda, topçubaşı ve cebecibaşının konakları inşa edildi. Cephanelikleri, ambarları, su sarnıçları ile Hünkar Cami, hünkar hazinesi, imam ve müezzin evlerinin de yer aldığı kaleden günümüze yalnızca bir burç kaldı.
Çimpe Kalesi
Gelibolu ilçesiyle Bolayır beldesi arasında bulunan kale, tarihte Çimpe, Çimbi, Cimbini, Cembini, Cibni, Çimen ve Çemenlik gibi adlarla anıldı.
Çimpe Kalesi, Türkler'in Rumeli'de ilk aldıkları kale olma özelliğini taşıyor. Osmanlı tarihçilerine göre; Gazi Süleyman Paşa, 1357'de Anadolu yakasındaki Çardak'tan 2 sala bindirdiği 80 savaşçıyla, bugün Namaztepe olarak bilinen Rumeli kıyısına gelip, Bizanslılar'ın elindeki hisara gizlice girerek burayı fethetti.
Batılı tarihçilere göre ise bu küçük kale, Türkler'in Bizanslılar'a yardım ederek, 1352'de Sırp-Bulgar ordusunu dağıtıp, Bizanslılar'ın olan Edirne'yi kurtarması karşılığında hediye edildi. Gazi Süleyman Paşa, bu kaleyi üs olarak kullanıp Bolayır ve Gelibolu'yu fethederek Rumeli fethine başladı.
Diğer Kaleler
Çanakkale ve çevresinde ayrıca, II. Mahmut, III. Selim, IV. Murat, III. Ahmet, Fenikeliler ve Cenevizliler tarafından inşa edilen 20 kale daha bulunuyor.
Çamburnu, Bigalı, Kumkale, Kilye, Babakale, Nara Burnu, Bozcaada, Atikhisar, Kaleköy, Akbaş, Baya, Hadrianus, Troia, Çığrıdağı, Sapan, Karabiga, Babakale, Behramkale, Küçük Hisarlık, Çal adlı kalelerin bir kısmı yıllara meydan okurken, bir kısmı ise yıkılan surlarıyla dahi dikkat çekmektedir.
Camiler
Eski Cami: Ertuğrul Mahallesindedir. 1831 yılında Zahire Nazırı Ahmet Ağa tarafından yaptırılmıştır. 1912 yılında yıkılan minaresi Cumhuriyet döneminde yeniden inşa ettirilmiştir. Minaresi kesme taştan ve tek şerefelidir. Caminin son cemaat yeri iki katlı olup, yirmi penceresi mevcuttur.
Orta Cami : Orta cami mahallesinde hükümet caddesi üzerindedir.1855 yılında Kürkçü Sinan Bey’in yaptırdığı caminin yıkılması üzerine hayırsever vatandaşlar tarafından eski yerine yeniden yaptırılmıştır. Eski Cami ile Rüstempaşa camii arasında kaldığı için bu ad verilmiştir.
Rüstempaşa Cami : Ertuğrul mahallesinde Mimar Sinan Caddesindedir. 1554 yılında Sadrazam Damat Rüstem Paşa (1500-1561) tarafından yaptırılmıştır. Mimar Sinan’ın eseridir. Tekirdağ’ın en güzel camilerindendir. Kesme küfeki taşından yapılmıştır. Tek şerefeli minaresi caminin sağındadır Giriş kapısı ceviz ağacı üzerine fildişi kakmalıdır. Kapı ve pencere kanatları geometrik motiflerle bezenmiştir.Bahçedeki yuvarlak 5 sütunlu mermer şadırvan Abdülmecit zamanında yapılmıştır. Doğusundaki kütüphane, hamam, medrese yıkık bir haldedir. Batısında bulunan 6 kubbeli bedesten sağlam olup, 1965 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğünce restore edilmiştir. Camii yaptıran Rüstem Paşa’nın türbesi İstanbul’da Şehzade camii bahçesindedir. Caminin Marmara Denizi’ne bakan cephesinde Valiliğimizce bedesten hüviyetinde çarşı inşa ettirilmiştir.
Sohteoğlu Cami : Tuğlacılar Lisesi karşısında kiremit örtülü camidir. Küçük avlusunda gömülü Sohtezade Ahmet tarafından 1777 tarihinde yaptırılmıştır. 1949 yılında tamir edilmiştir.
Hasan Efendi Cami : Bu adla anılan mahallededir. Ahşap olup, caminin bahçesinde gömülü olan Şer’iye Başkatibi Hasan Efendi tarafından 1627 yılında yaptırılmıştır.
Yusuf Ağa Cami : Muratlı Caddesi üzerinde olup, 1790 tarihinde Yusuf Ağa tarafından yaptırılmıştır.
Mirliva Hüseyin Paşa Cami : Merkez ilçeye bağlı İnecik köyündedir. 1498 yılında yapılmıştır. Ters “T” planlıdır.
Süleymaniye Cami : Çorlu ilçesindedir. Kanuni Sultan Süleyman tarafından 1521 yılında yaptırılmıştır. Mimar Acem Ali’nin eseridir.
Ayaz Paşa Cami : Saray ilçesindedir. Ayaz Mehmet Paşa tarafından 1539 yılında yaptırılmıştır. Şirin ve küçük bir camidir. Kesme taştan yapılmıştır.
Güzelce Hasan Bey Cami : Hayrabolu ilçesinde olup, Güzelce Hasan Bey tarafından 1499 yılında yaptırılmıştır.
Turhanoğlu Ömer Bey Cami : Malkara ilçesindedir. Fatih’in ünlü komutanlarından Turhanoğlu Ömer Bey tarafından 1494 yılında yaptırılmıştır.
Taşoğlu Cami : Malkara ilçesindedir. Hacerzade İbrahim Bey tarafından 1406 yılında yaptırılmıştır. Minaresinin taş işçiliği değerlidir.
Türbeler
Ahmed-i Sarban Türbesi : Hayrabolu ilçesindedir. Kanuni Sultan Süleyman devrinde yaptırılmıştır. Kanuninin Deve kolları komutanıdır. Gülţeni pirlerinden olup, 1545 yılında Hayrabolu’da yerleşmiştir. Çağının ünlü şairlerindendir.
Gazi Ömer Bey Türbesi : Malkara ilçesindedir. Fatih zamanında yaşamıştır. Babası Turhan Bey’in yanında yetişmiş ünlü kumandanlardandır. 1503 yılında vefat etmiştir. Türbesi, kendi adı ile anılan caminin bahçesindedir.
Bedestenler: Kanuni Sultan Süleyman’ın damadı Rüstem Paşa tarafından yaptırılan ve yakın zamanda Tekirdağ İl Özel İdare Müdürlüğünce restore edilen Rüstempaşa bedesteninde, çeşitli ticari faaliyetler sürdürülmektedir.
Cezayir (Algeria)
OSMANLI İMPARATORLUĞU
Türkiye Dışındaki Osmanlı Mimari Yapıları
Cezayir
Beylerbeyi Sarayı
Keçiova Camii
Prenses Azize Sarayı
